|
|
| |
| 2 | | | Dopisnik Komersanta sa Balkana Genadij Sisojev | | Crnoj Gori i Kosovu prijeti - dejtonizacija! |
 Ovih dana svijet obilježava godiÅ¡njicu Dejtonskog mirovnog sporazuma za Bosnu i Hercegovinu. Sporazum je stavio tačku na jedan od nakrvavijih ratova u Evropi, ali je izrodio možda i najnefunkcionalniju državu na Starom kontinentu, koja je čak i poslije viÅ¡e od četvrt vijeka postojanja bliža kolapsu nego opstanku, piÅ¡e Genadij Sisojev, dopisnik Komersanta sa Balkana.
Ono Å¡to je najzabrinjavajuće, dodaje Sisojev, jeste da neuspjeli dejtonski model postaje primjer za druge balkanske zemlje da pozajmljuju.
Kada su, 21. novembra 1995. lideri Srbije, Hrvatske i Bosne i Hercegovine, Slobodan MiloÅ¡ević, Franjo Tuđman i Alija Izetbegović, koji su tri nedjelje držani u američkoj vojnoj bazi u blizini grada Dejtona po principu „otići ćete kada se dogovorite“, potpisali mirovni sporazum, svijet je odahnuo.
Rat u Bosni, koji je trajao tri i po godine u srcu Evrope, sa stotinama hiljada mrtvih, milionima izbjeglica i slikama brutalnosti koje su Å¡okirale svijet, konačno je zavrÅ¡en.
Međutim, Dejton ne samo da je stavio tačku na straÅ¡an rat, već je postavio i temelje ustavnog uređenja Bosne, koja je postala zemlja sa dva državna entiteta: Muslimansko-Hrvatskom Federacijom i Republikom Srpskom. Međutim, glavna stvar jeste da je, po dnevnom redu, Bosna postala država ne građana koji u njoj žive, već tri naroda koji je naseljavaju: Srba, Hrvata i boÅ¡njačkih Muslimana.
Nedostaci dejtonskog modela već su bili očigledni u to vrijeme, piÅ¡e Sisojev. Ali da bi se okončao rat, svaka cijena se smatrala prihvatljivom.
Tokom godina, mane Dejtona su postale samo očiglednije. A danas je Bosna nefunkcionalna država koja je blizu paralize centralne vlade, pa čak i dezintegracije.
Mnogi ljudi su svjesni potrebe za značajnim promjenama, ali problem je u tome Å¡to dejtonski model ne pruža gotovo nikakve mogućnosti za njegovo zakonsko prilagođavanje.
Stoga se lider Republike Srpske (RS) Milorad Dodik, koji stalno prijeti otcjepljenjem od Bosne, predstavlja kao „branilac pravog Dejtona“, a dan potpisivanja Dejtonskog sporazuma je državni praznik i slobodan dan u RS.
Glavna stvar je da, uprkos očiglednoj nedoslednosti, dejtonski model prijeti da migrira u druge balkanske zemlje. Na primjer, u susjednu Crnu Goru.
Kada je riječ o strukturi Crne Gore ona je sada država njenih građana i nije podijeljena na nacionalnoj osnovi. Međutim, ima pokuÅ¡aja da se zemlja pretvori u federaciju njena dva najbrojnija naroda: Crnogoraca (viÅ¡e od 40 odsto) i Srba (oko 30 odsto).
Å taviÅ¡e, ti pokuÅ¡aji se u većem dijelu pokreću u susjednoj Srbiji sa neskrivenim ciljem da se Crna Gora pretvori u drugu srpsku državu.
Za malu jadransku republiku, u kojoj, pored Crnogoraca i Srba, ima mnogo bosanskih Muslimana, Albanaca i Hrvata, to bi bila kazna nefunkcionalnosti, pa čak i dezintegracije. JoÅ¡ ranije, elementi Dejtona primijenjeni su u danaÅ¡njoj Sjevernoj Makedoniji. Vlasti u PriÅ¡tini nedavno su optužile Beograd da pokuÅ¡ava da stvori „srpsku državu unutar države“ na sjeveru Kosova. Iako Zapad uvjerava da na Kosovu neće biti druge Republike Srpske, promovisanje zapadnog plana za normalizaciju odnosa između Beograda i PriÅ¡tine je u zastoju, Å¡to povećava Å¡anse za dejtonizaciju Kosova.
Danas postaje jasno da se dejtonski model, bačen u Bosnu prije 28 godina kao Å¡lauf spasa, ispostavio viÅ¡e kao tempirana bomba. I prijeti ne samo Bosni, zaključuje Sisojev.
|
Posjeta : 117 |
|
|
|
|
Home
Grad
Društvo
Ekonomija 
Kultura
Sport
(O)pozicija
Glas GradjanaPG
O nama
Marketing
Mali oglasi
Droga nikad 
Kultura
Nauka i tehnologija 
E-dopisnik
Ankete
Komentari
Prikazi
Savjeti
Zanimljivosti 
Zabava 