Five W PG - E-glasilo gradjana Podgorice

Brze činjenice

Glas GradjanaPG

O nama

Anketa

Pretraži

Marketing

0

Hoće li Rusija postati svjetski ekonomski lider ?
Meni, kao svakom čovjeku koji voli svoju zemlju, prijatno je čuti da Rusiju sve češće predskazuju u perspektivi ulogu Svjetskog ekonomskog lidera, uporedo sa Kinom, Indijom I Brazilom. Ne isključujem da će kroz pet decenija, a možda i prije, Sjedinjene Američke Države biti zavisne od Kine, a ne obrnuto. Rusija takodje ima mogućnosti da se dinamično razvija. Tu su i prirodni, i intelektualni, i ljudski potencijal. Ali se isto tako ne smije zanemarivati ni ovakav aspekt: hoće li Rusiji krenuti, ili neće. Šta ako se desi još neka katastrofa Svjetskih razmjera. Danas niko ne može osporiti da se Rusija, koja je 1998. godine dotaknula dno prilikom ekonomskog pada, polagano oporavlja. Vlada predsjednika Vladimira Putina, koju je on uoči predstojećih predsjedničkih izbora u Rusiji smjenio, ostvarila je odredjenu stabilizaciju u ekonomiji i umirujući za zemlju napredak na putu reformi. I sto je najznačajnije, nije načinila ni jednu nepopravljivu gresku. Pokazatelji razvoja Rusije tokom poslednjih godina su prilično optimistički. Godišnji ekonomski rast od 7 procenata sasvim je solidan pokazatelj, a ako se uzme da je to tek početak, može se kazati da je to i odličan pokazatelj. Danas se problem modernizacije ruske ekonomije često stavlja u ravan “ili – ili”, tojest, ili rast, ili razvoj, konkretnije, ili pospješivanje dinamike povećanja BDP, ili fundamentalne transformacije. Život je pokazao da se rast može postići i bez razvoja, uglavnom na račun nekakvih privremenih, ali veoma povoljnih faktora, na primer, drastične devalvacije nacionalne valute, oživljavanja medjunarodne konjunkture, primetnog rasta Svjetskih cjena osnovnih roba domaćeg eksporta. Očigledno je da sličan rast, bez stvaranja unutrasnjih, organskih i stalno funkcionisućih stimulansa u cilju njegovog podržavanja ne može biti pouzdana osnova za rešavanje složenih socijalno-ekonomskih zadataka koji što je pred zemljom. Rat bez razvoja je po samoj svojoj prirodi privremena pojava. Možemo razumjeti predsjednika Vladimira Putina kada izražava nezadovoljstvo zbog prekomerno “neambicioznih” ekonomskih planova smenjene vlade. Da, ona je sebi postavila za cilj da u drugoj polovini tekuće decenije ostvari priraštaj BD u prosjeku od 6 procenata. Ali se nije koncentrisala na strateška pitanja ruske ekonomike, koji izlaze izvan horizonata tekuće decenije. A tih strateških pitanja je veoma mnogo. Pitanje prvo: da li je Rusiji potrebna “druga runda” u suštini besplatne privatizacije? Jer, ostalo je nepodeljeno još prilično svojine, koju u zemlji po navići smatraju “opštenarodnom”. Tu su i elektroenergetika, i sistem snabdevanja gasom i naftom, i željeznicke pruge, autoputevi, luke, mnoga odbrambena preduzeca, komunikacije, veze, pošta, telegraf, šumski i vodni resursi i još mnogo štošta. Apsolutno je očigledno da rusko društvo od nove etape privatizacije neće dobiti, kao i u “prvoj rundi” ništa, ili skoro ništa. Ja nisam protiv privatizacije uopšte, ali drugu njenu etapu je potrebno odgoditi najmanje na dvije-tri decenije i za nju še pripremiti onako, kako su se za realizaciju slicnih ekonomskih mjera pripremale evrospke države ili Kina. Pitanje drugo skopčano je sa prihodima, naročito “ekstradohotkom” stečenim od prirodnih resursa. Dvanaest godina su ruski industrijski i finansijski magnati prilikom deobe tih prihoda izmedju drustva i privatnmih struktura uživali izvanredno povoljni za oligarhe režim koji danas ne postoji ni u jednoj zemlji svjeta. Ima još mnoštvo drugih problema. Jedan od njih se, pored ostalog, odnosi na ukljućivanje Rusije u svetsku trgovinsku organizaciju. Ali ne u naredni ponedeljak, već, detaljno pripremljena, kroz deset-petnaest godina. U protivnom Rusija može da ostane i bez svoje avio, automobilske, prehrambene industrtije, poljoprivrede, bankarskog sektora. Veoma mi je drago što Putinova administracija zauzima odmjerenu poziciju u vezi sa ukljućivanjem Rusije u STO. Razume se da se budućnost ruske ekonomije gradi danas. Držim se umereno optimističkog prilaza njenim bližim perspektivama. Ali bih imao optimistički prilaz ako bi se dogodile realne promene u dvije oblasti – u odnosu ruske države prema malom i srednjem biznisu i prema visokotehnoloskim industrijskim granama, pa prema tome i nauci. Vlada reformatora je devedesetih godina faktički gušila mali i srednji biznis. Medjutim, to je ogroman deo ruske ekonomike – 40 – 45 procenata. Tih devedesetih godina reformatori su skoro sa hazardom dotukli nauku. U poslednje vreme čuju se lijepe izjave: “U Rusiji postoje kolosalne mogućnosti za otkrića u novim oblastima…postoji povoljno tle za napredovanje u visokotehnoloskom pravcu…” Ali da bi se realno podržala ta grana, za sada nista nije činjeno.
Nikolaj SSMELJOV, direktor Instituta za Evropu Rus Posjeta : 1346